Jak jest poprawnie?

Joanna Jaskółka
19 września 2014

Udostępnij wpis

 Nie mieliście wczoraj jednogłośnego pomysłu na to, o czym będzie tekst, ale mieliście sporo pytań o to, jak jest poprawnie, więc postanowiłam zbiorczo na wszystkie językowe wątpliwości odpowiedzieć.


I jedziemy po kolei:

 

Ta perfuma ten perfum czy perfumy?

 

Zdecydowanie jedyną poprawną formą są perfumy. Więcej na ten temat możecie poczytać tutaj.

 

W każdym bądź razie

 

O tym błędnym wyrażeniu pisali już chyba wszyscy, ale kilkakrotnie domagaliście się, żebym sprostowała tę maszkarę. Otóż ci, co nie wiedzą, powinni sobie teraz zapamiętać, że albo "w każdym razie", albo "bądź co bądź". I koniec kropka. Nawet nie będę linkowała internetów, bo tej kontaminacji serio już jest mnóstwo w sieci.

 

Bynajmniej/przynajmniej

 

Podobno najczęściej oba te słowa mylą ludzie z obszarów wiejskich i mówiący gwarą. Cóż, zaniżam te statystyki, ale znam wiele osób, które je zawyżają, a przecież wyłącznie w mieście byli chowani. Niepotrzebne więc są chyba uogólnienia, grunt, żeby zapamiętać, że trochę śmiesznie brzmi zdanie "Mój syn bynajmniej zjadł śniadanie", jeśli uzmysłowimy sobie, że "bynajmniej" znaczy "wcale; zupełnie nie". "Przynajmniej" to natomiast "co najmniej; chociaż; choćby". I tyle filozofii. Bynajmniej nie jest aż tak skomplikowana, więc postarajcie się zapamiętać podstawowe znaczenie tych słów. A jeśli jest to za trudne, to przynajmniej przestańcie używać "bynajmniej". To trochę staroświecki wyraz, który wrócił do łask, bo komuś wydawał się nad wyraz światowy i elegancki. Bzdura. Przynajmniej dla mnie. A po więcej zapraszam tutaj.

Rękami/rękoma/ręcami

 

"Ręcami" nawet mój blogowy edytor podkreśla i to słowo jest całkowicie niepoprawne, a resztę, pięknie wytłumaczoną, znajdziecie tutaj. Właźcie i sprawdzajcie, bo jak ja się za to wezmę, to wyjaśnię wam całą filozofię jerów i innych takich, a nikt z nas [przysięgam!] nie wyszedłby z tego żywy.

 Pomarańcza

 

Na specjalną prośbę czytelniczki - cała odmiana:

Liczba pojedyncza:

Mianownik 
Powiedziała, żebym odmieniła [kto? co?] "pomarańcza"
Dopełniacz
Ale jak mam to zrobić, skoro w domu nie ma ani jednej [kogo? czego?] pomarańczy?

Biernik
O! widzę jedną [kogo? co?] pomarańczę!
Celownik 
Ale im dłużej przyglądam się [komu? czemu] tej pomarańczy, tym bardziej mi się ona nie podoba.
Narzędnik 
Ostatecznie zajęłam się [kim? czym?] tą pomarańczą.
Miejscownik
Ale nie każcie mi [o kim? o czym?] o tej pomarańczy więcej myśleć.
Wołacz
Oddal się, ty... ty pomarańczo, ty!

I... liczba mnoga:

 

Mianownik

Na nic moje prośby, wszędzie widzę [kto? co?] pomarańcze.
Dopełniacz
Chciałabym już nie widzieć żadnych [kogo? czego?]  pomarańczy [albo pomarańcz].
Celownik
Niestety, wciąż się przyglądam [komu? czemu?] tym pomarańczom.
Biernik
Choć najchętniej wyrzuciłabym [kogo? co?] te pomarańcze do kosza.
Narzędnik
Ale muszę żyć [z kim? z czym?] z tymi pomarańczami.
Miejscownik 
Co by to przecież się stało, gdybyśmy nie mieli [o kim? o czym?] o tych pomarańczach zielonego pojęcia.
Wołacz
Ach! Wy zwariowane pomarańcze!

Dziecięcy/dziecinny

Jedna  z czytelniczek poprosiła też o wyjaśnienie różnicy między słowem "dziecięcy" a "dziecinny". Często spotykamy się z traktowaniem tych słów jak synonimy, czyli w sklepach są wózki dziecinne i dziecięce, pokoje są dziecinne i dziecięce, oddział w szpitalu jest... dziecięcy tylko i bardzo dobrze, bo "dziecięcy" określa wszystko to, co dotyczy dziecka i jest z nim związane, natomiast "dziecinna" mogę być ja, wstawiając w swoich komentarzach u kogoś różowe serduszka oraz "ochy" i "achy". Bo "dziecinny" to ni mniej, ni więcej, a właśnie "infantylny", "niedojrzały",  "naiwny". Mamy więc dziecięcą zabawkę, ale dziecinne zachowanie. A to, że oba słowa w ostatnim czasie nabrały w mowie potocznej niemalże synonimicznych zabarwień to... to chyba trochę nasza, blogerek, "zasługa" 🙂

Śpieszyć się a spieszyć się

W komentarzu na Facebooku spytaliście też o różnicę między śpieszyć a spieszyć. To mój ulubiony przypadek, więc ostatnim rzutem odpowiadam: nie ma różnicy, czy się spieszycie, czy śpieszycie. Obie formy są poprawne [sprawdźcie tutaj]. Nie ma też wielkiego znaczenia, czy jedziecie pociągiem pospiesznym, czy pośpiesznym. W jednym i drugim przypadku wiadomo, że się spóźnicie [och, jaka ze mnie figlara :D]. Natomiast fajnie sprawa wygląda ze słowem "spieszyć" bez "się". Oznacza ono mianowicie, że ktoś komuś kazał zsiąść z konia [dziś raczej wysiąść z samochodu] i iść pieszo. Ja na przykład ostatnio spieszyłam Kosmyka, każąc mu zejść mi z pleców i iść do lasu na własnych nóżkach 🙂
Jak widzicie niżej, trochę był zdziwiony 🙂
perfum czy perfuma, w kazdym razie czy w kazdym badz razie, bynajmniej przynajmniej, rekoma rekami, odmiana pomarancza, dzieciecy dziecinny, spieszyc czy śpieszyc,
perfum czy perfuma, w kazdym razie czy w kazdym badz razie, bynajmniej przynajmniej, rekoma rekami, odmiana pomarancza, dzieciecy dziecinny, spieszyc czy śpieszyc,

Piszcie mi więcej przypadków/wypadków/ językowych nieporozumień. Tutaj w komentarzach, na Ask.fm [klik], na Facebooku. Wszystkie wasze maile [czy językowe, czy nie] czytam skrupulatnie, a jeśli długo nie odpisuję, to znaczy, że zwyczajnie nie mam kiedy, bo czasami falami dostaję od was 30 wiadomości i nie jestem w stanie w ciągu godziny odpisać nawet na połowę z nich. Ale samo czytanie waszych historii i przemyśleń to spora frajda - uwielbiam to 🙂

 

Udostępnij wpis

A dla wiejskich [choć nie tylko] matek została też stworzona grupa, na którą serdecznie cię zapraszam TUTAJ
Obserwuj nas też na Instagramie
Możesz też udostępnić wpis i skomentować go na Facebooku
Jestem Asia.
Piszę o tym, jak uciec z miasta i wychowywać dzieci na wsi, z dala od sklepów, ale bliżej siebie.

Naszą historię znajdziesz Tutaj

Ale ona wciąż się pisze, więc zostań ze mną w kontakcie:


    Subscribe
    Powiadom o
    guest
    9 komentarzy
    najstarszy
    najnowszy oceniany
    Inline Feedbacks
    View all comments
    klodia
    9 lat temu

    Mimo, że zasady te znałam - przeczytałam tekst z ciekawością i rozbawieniem (pozytywnym). Mistrzowski styl!

    Anonymous
    Anonymous
    9 lat temu

    Może tak jakaś wzmianka o odmienianiu nazwisk-proszeeeeee

    Szajbnięta_Matka
    9 lat temu

    A ja do tej pory myślałam że ''w każdym bądź razie'' jest jak najbardziej poprawnie .. Głupia ja 🙂

    Anna Pacek
    9 lat temu

    Co do formy ręcami,słyszałam jeszcze w wersji ręcyma

    Aleksandra Greszczeszyn
    9 lat temu

    Dziękuję za wyjaśnienie słowa "perfumy", bo jak czytam zdanie typu "Moja nowa perfuma", to krew mnie zalewa! 😛

    tlusta_papuzka
    9 lat temu

    Typy do bezlitosnego wytępienia:<br />- pochylić się (nad problemem)<br />- ważyć się (zważone mleko)<br />- także ten <br />

    Anonymous
    Anonymous
    9 lat temu

    Na dworze czy na dworzu? bo jedna reklama mnie dobija ;)<br />pozdrawiam<br />Ilona

    Ach ta mama
    9 lat temu

    Bardzo lubię język polski i wszelkie łąmigłówki językowe, więc przeczytałam tekst z dużym zainteresowaniem. Mam jednak wątpliwość co do odmiany słowa &quot;pomarańcza&quot;. W pierwszym zdaniu: Powiedziała, żebym odmieniła [kto? co?] &quot;pomarańcza&quot;, moim zdaniem jest to biernik-odmieniła kogo?co? pomarańcza. To samo w liczbie mnogiej: Na nic moje prośby, wszędzie widzę [kto? co?]

    tlusta_papuzka
    9 lat temu

    Masz rację.

    10 września 2023
    Tydzień na edukacji domowej - jak zorganizowałam chłopcom naukę?

    I już za mną pierwszy tydzień edukacji domowej. Wciąż mam mętlik w głowie, wciąż mnóstwo wątpliwości, ale pewna jestem jednego - będzie dobrze. Jeśli chcesz poczytać, jak wyglądał nasz pierwszy tydzień w nowej rzeczywistości edukacji domowej, dawaj! Czekam na ciebie z nowym tekstem!

    28 sierpnia 2023
    Rzucamy szkołę i przenosimy się do Szkoły w Chmurze [podkast]

    Ale rozumiecie państwo, jak wam się nie podoba, nie musicie chodzić do naszej szkoły - słyszą często rodzice od dyrekcji szkoły, gdy zgłaszają jakieś problemy czy niedociągnięcia. "Jak się nie podoba, możecie sobie stąd iść" - tłumaczy szkoła,  pokazując, gdzie naprawdę ma zarówno rodziców szkoły, jak i same dzieci do niej uczęszczające. I ja się […]

    25 kwietnia 2023
    Ciekawostki o kurach, z których pewnie nie zdawałaś sobie sprawy

    Kiedy zaczynałam moją przygodę z kurami, wiedziałam o nich, że lubią grzebać w ziemi, że średnio dobrze latają, że znoszą jajka i że są najbliższymi krewnymi tyranozaura. To nie były ciekawostki o kurach, tylko wiedza z pierwszej klasy. Kiedy teraz o tym myślę, zastanawiam się, co mi do głowy strzeliło, żeby pakować się w relację […]

    2 kwietnia 2023
    Spektrum autyzmu - diagnoza dziecka: jak, gdzie i dlaczego tak trudno?

    Od kiedy poruszyłam temat tego, że nasza rodzina jest w spektrum autyzmu, codziennie dostaję pytania od zaniepokojonych rodziców, którzy podejrzewają, że ich dzieci też mogą być neuroatypowe i nie wiedzą, co zrobić, gdzie się udać, jak wygląda diagnoza dziecka i jak długo ona trwa. Oraz czy w ogóle warto. Dzięki Fundacji SYNAPSIS udało mi się […]

    22 marca 2023
    15 zabaw, którymi zajmiesz dzieci, kiedy kolejny raz zostają w domu z powodu choroby [nie na dworze]!]

    Moja buńczuczna mina - gdy odpowiadałam  na pytanie ludzi obserwujących moje brykające w październiku w jeziorze dzieci, czy nie boję się, że zachoruję - zbledła. Już nie jestem taka pewna, czy aby nie zachorują. Po pandemii zdrowie każdego z nas zaczęło szwankować. Coraz częściej łapią nas infekcje, szczególnie gardła, a długie przesiadywanie w domu sprawiło, […]

    20 marca 2023
    Chodź ze mną do łóżka, czyli jak sprawuje się półkotapczan Lenart po roku używania?

    Rok temu, dokładnie w marcu, przyjechała do mnie ekipa Lenart, żeby zamontować mi w pokoju półkotapczan. Po raz pierwszy od wielu lat miałam mieć własną sypialnię i... trochę się tego bałam. Tym bardziej że wskoczyłam na nieznane wody - zamiast klasycznego łóżka - wybrałam półkotapczan. Mebel, który pamiętałam z czasów dzieciństwa z pokoju koleżanki, u […]

    Obserwuj nas na Instagramie

    instagramfacebook-official